Το παρακάτω απόσπασμα αποτελεί ένα από τα πολλά αποστάγματα της φιλοσοφίας του Ταό, κύριος εκπρόσωπος της οποίας υπήρξε ο Λάο Τσε, Ιάπωνας αυτοκρατορικός αρχειοφύλακας στο Λογιάνγκ της επαρχίας Χουάν, τον 6ο αιώνα π.Χ. Η λέξη Ταό μπορεί να μεταφραστεί ως: Λόγος, Οδός, Δρόμος, Πνευματικό μονοπάτι, αλλά και ως η πράξη της αφήγησης. Αν και δεν έχει φύλο, εμφανίζει θηλυκά χαρακτηριστικά όπως ότι γεννά και θρέφει όλα τα πλάσματα, γι' αυτό και ονομάζεται και Μεγάλη Μητέρα. Θα μπορούσε να μεταφραστεί και ως Θεός, σύμφωνα με τη Χριστιανική θεώρηση, ή και ως Πνεύμα.
Ο Σοφός δεν προσπαθεί να είναι ενάρετος,
Γι'αυτό και είναι.
Ο συνηθισμένος άνθρωπος συνέχεια προσπαθεί να φαίνεται ενάρετος,
Γι' αυτό και δεν είναι.
Ο Σοφός δρα αβίαστα,
Γι'αυτό και πετυχαίνει τα πάντα.
Ο συνηθισμένος άνθρωπος δρα με βιάση,
Και δεν προλαβαίνει ποτέ να ολοκληρώσει τίποτε.
Ο καλόψυχος άνθρωπος αναλαμβάνει δράση
Εκεί που πρέπει.
Ο άνθρωπος που αγαπά τη νομιμότητα αναλαμβάνει δράση,
Εκεί που δεν πρέπει.
Ο ηθικολόγος αναλαμβάνει δράση,
Και όταν δεν βρίσκει την ανταπόκριση που θέλει,
Σηκώνει τα μανίκια και ασκεί βία.
Όταν χαθεί το Ταό, έρχεται η καλοσύνη.
Όταν χαθεί η καλοσύνη, έρχεται η ηθική.
Όταν χαθεί η ηθική, έρχεται το τελετουργικό.
Το τελετουργικό είναι το τσόφλι της αληθινής πίστης, η αρχή του χάους.
Γι'αυτό, ο Σοφός ασχολείται
Με το βάθος κι όχι με την επιφάνεια,
Με τον καρπό κι όχι με το τσόφλι.
Επειδή δεν έχει επιθυμίες, ζει στην πραγματικότητα,
Εγκαταλείποντας όλες τις ψευδαισθήσεις.
Κάθε γραμμή από το παραπάνω απόσπασμα αποτελεί ίσως μία ακτίνα φωτός στο σκοτεινό δρόμο της άγνοιας, της απαιδευσίας και της βαρβαρότητας. Καθένας μπορεί να το ερμηνεύσει όπως νομίζει και να το κάνει δικό του, συνδέοντάς το με τις προσωπικές καταστάσεις που βιώνει.
Ιδού λίγες προσωπικές σκέψεις και προβληματισμοί:
1. Είμαστε ευχαριστημένοι από τον εαυτό μας ή προσπαθούμε να είμαστε ευχαριστημένοι; Μήπως αναζητούμε διαρκώς το καλύτερο και το τελειότερο χωρίς δισταγμό και χωρίς φραγμό; Ζούμε τον «εφιάλτη του καλύτερου» σύμφωνα με τη συγγραφέα Εύα Ομηρόλη. Στο κυνήγι αυτό μπορούμε να θυσιάσουμε τα πάντα, ακόμα και τον ίδιο μας τον εαυτό. Απλά για να είμαστε καλύτεροι και πιο ψηλά στα μάτια των άλλων. Μήπως κυνηγάμε χίμαιρες;
2. Ο σύγχρονος άνθρωπος βιάζεται απίστευτα. Βιάζεται να φάει, να συνουσιαστεί, να ευχαριστηθεί, διασκεδάσει, να πάει στη δουλειά του, να γυρίσει από τη δουλειά του, να τακτοποιηθεί. Τι από όλα αυτά είναι ολοκληρωμένο και τον γεμίζει; Είναι τυχαίο ότι στα μάτια των περισσότερων ανθρώπων διαγράφεται το ανικανοποίητο; Όταν βιάζεσαι να κάνεις πράγματα είναι δυνατό να τα ευχαριστηθείς και να τα ολοκληρώσεις σωστά; ''Σιγά σιγά και όλα θα γίνουν'', έλεγε ένας Αλβανός βοηθός του πατέρα μου στην οικοδομή. Αλλά εμείς ζητάμε τη σοφία από τους καταξιωμένους (μεταπτυχιακό και άνω με καλη δουλειά). Τι να μας πει τώρα ο κουρελιάρης μετανάστης που δεν έχει να φάει;
3. Ασκείται βία στο όνομα της ηθικής και της νομιμότητας από τους αναρίθμητους ηθικολόγους και εξουσιολάγνους (βλέπε ελεγκτές εισιτηρίων); Μήπως πριν πράξουμε για κάτι θα πρέπει να το σκεφτούμε καλά; ''Σπεύδε βραδέως'', έλεγαν οι αρχαίοι μας πρόγονοι και δεν είχαν άδικο. Οι νεότεροι έλεγαν ''Δέκα φορές μέτρα αλλά μια φορά κόψε''. ''Μη φοβάσαι έναν άνθρωπο που ξέρει παροιμίες'', έλεγε κάποια γιαγιά.
4. Επινοήσαμε πολλούς τρόπους και πολλά τελετουργικά για να εξιλεωθούμε από την απανθρωπιά και τον άκρατο εγωισμό μας. Τα Χριστούγεννα θυμόμαστε τους άστεγους και πεινασμένους. ''Άρτον και θεάματα'' έλεγαν οι Ρωμαίοι και κάτι ήξεραν. Η βαρβαρότητα της εξουσίας χωνεύεται εύκολα με λαμπερές παραστάσεις, πανηγύρια, συλλαλητήρια, συσσίτια, φανταχτερά φορέματα και πανό. Ξεχάστηκε η ''κάθαρσις'' των αρχαίων Ελλήνων, που εξανθρωπίζει και μεταμορφώνει. Το θέμα είναι να ξεχάσουμε τον πόνο μας βρε αδερφέ!
5. Ποιά είναι η πραγματικότητα που βιώνουμε γύρω μας; Βλέπουμε καθαρά ή έχουμε τυφλωθεί από τις επιθυμίες μας; Θα είχε ενδιαφέρον κανείς να καταγράψει τις επιθυμίες του σε αναγκαίες και μη (σύμφωνα και με την επικούρεια τετραφάρμακο). Η αλήθεια είναι πως δυστυχώς η επιθυμία για πλούτο και χλιδή έχει γονατίσει τον πλανήτη. Όταν η επιθυμία κάποιου είναι πισίνες και κότερα, ποιός θα το επωμιστεί αυτό; Βέβαια, υπάρχουν νόμοι και τον φτωχό να εξαθλιώσουν και τον πλούσιο να πλουτίσουν. Κάποια στιγμή ίσως χρειαστεί να αντικρύσουμε τον κόσμο ως άνθρωποι και όχι ως καταναλωτές ή μέτοχοι. Αν έχουμε μείνει ακόμα άνθρωποι.....
ΠΗΓΗ
1. Εδάφιο 38-ΤΑΟ ΤΕ ΚΙΝΓΚ 6ος αιώνας π.Χ (μετάφραση στα Ελληνικά: Νικόλας Ρώσσης, PhD). www.istomediahost.gr/taoteching
