Πηγή: Οδηγίες Για Να Αλλάξεις Τον Κόσμο. Από τις σημειώσεις του Subcomandante Insurgente Marcos, 1984 – 1989. Ζούγκλα Λακαντόνα, Τσιάπ
"Αν περιμένετε να διαβάσετε οδηγίες για να αλλάξετε τον κόσμο της εκμετάλλευσης, θα απογοητευθείτε...
Στις σημειώσεις που ακολουθούν δεν υποδεικνύεται κανένας δρόμος για να αλλάξει ο κόσμος, γιατί αυτός ο δρόμος δεν υπάρχει, φτιάχνεται προχωρώντας...
Δεν μπορείς να δείξεις το δρόμο προς την ελευθερία, μπορείς μονάχα να τον βαδίσεις γιατί και η ίδια η λέξη «ελευθερία» αυτό σημαίνει: Πέρασμα...
Πέρασμα στην πλευρά της ζωής, πέρασμα στο ανθρώπινο, πέρασμα δηλαδή σε μια ατέλειωτη πορεία, μακριά από την νεκρική ακινησία της αέναης κυκλοφορίας του χρήματος και τον παγωμένο χρόνο της εξουσίας...
Μέσα σε αυτό το πέρασμα οι «οδηγίες για ν’ αλλάξεις τον κόσμο» που ακολουθούν μπορούν ν’ αποκτήσουν νόημα. Το νόημα που θα τους δώσει, για τον εαυτό του, ο καθένας, που πορεύεται προς την ελευθερία.
ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΝΑ ΑΛΛΑΞΕΙΣ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ:
Κατασκευάζεις ένα ουρανό, κάπως κοίλο. Τον βάφεις με χρώματα, πράσινο ή καφέ, χρώματα όμορφα και γήινα. Τον ραντίζεις με σύννεφα, κατά πως σου ‘ρχεται. Κρεμάς με προσοχή ένα ολόγιομο φεγγάρι στη δύση, ας πούμε στα τρία τέταρτα του ορίζοντα. Στα ανατολικά σηκώνεται αργά ένας ήλιος λαμπερός και ισχυρός. Μάζεψε άντρες και γυναίκες και μίλα τους στοργικά, θ’ αρχίσουν να περπατάνε μόνοι τους. Κοίταξε την θάλασσα με αγάπη. Την έβδομη ημέρα ξεκουράσου.
Μάζεψε τις απαραίτητες σιωπές. Σφυρηλάτησε τες με ήλιο και θάλασσα και σκόνη και νύχτα. Διάλεξε ένα ένδυμα καφέ και ένα μαντήλι κόκκινο. Περίμενε την αυγή και ξεκίνα για την μεγάλη πόλη. Με το που θα σε δουν, οι τύραννοι θα φύγουν τρομοκρατημένοι σπρώχνοντας ό ένας τον άλλο. Μα ΜΗΝ ΣΤΑΜΑΤΑΣ. Ο αγώνας μόλις άρχισε.
ΟΡΙΣΜΟΙ:
Η θάλασσα: Είναι πλατιά και υγρή, αλμυρή. Κοιτιέται πάντοτε από μπροστά και σε όλο της το μέγεθος. Τελικά κάποιος βγαίνει καθαρός και ανίκητος. Το ν’ αγαπάει συνεχίζει να είναι δύσκολο… να περπατάει, το ίδιο. Στη θάλασσα υπάρχουν πολλά πράγματα, μα πάνω απ’ όλα υπάρχει το νερό, νερό, συνέχεια νερό.
Θυμήσου: Δεν υπάρχει δίψα τέτοια που να την πιεί.
Ο ποιητής: Τα πρώτα του ποιήματα είναι κατάρες (αυτά που ακολουθούν τον ίδιο). Ερωτεύεται συνέχεια και πέφτει με την ίδια συχνότητα και πέφτει με την ίδια συχνότητα. Υψώνεται αργά μέσα στις τέχνες. Θέλει να γελάσει και γι’ αυτό διαλέγει να κλαίει. Τείνει να εξαφανιστεί (ως είδος).
Ο άνεμος: Ο πραγματικός καπετάνιος του κόσμου, κατευθύνοντας σκόνη και συναισθήματα, διασκεδάζει μαζί μας, και λέγεται πως δεν την περνάει και πολύ άσχημα.
ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΝΑ ΞΕΧΑΣΕΙΣ ΚΑΙ ΝΑ ΞΑΝΑΘΥΜΗΘΕΙΣ:
Βγάλε έξω αργά αυτή την αγάπη που σε πονάει όταν ανασαίνεις. Κούνησέ την λίγο μέχρι να ξυπνήσει. Πλύνε την με προσοχή, ώστε να μην μείνει η παραμικρή βρωμιά. Καθαρή και ευωδιαστή δίπλωσέ την τόσες φορές όσες είναι αρκετές ώστε να αποχτήσει το μέγεθος του νυχιού του μεγάλου δάχτυλου του δεξιού ποδιού. Περίμενε μέχρι να περάσει κάποιο μυρμήγκι, να είσαι ευγενής και γενναιόδωρος και φόρτωσε σ’ αυτό το βαρύ φορτίο.
Θα το μεταφέρει σε μέρος ασφαλές, σε κάποια βαθιά σπηλιά. Αφού το κάνεις αυτό, πήγαινε να γεμίσεις για χιλιοστή φορά την πίπα σου με καπνό μπροστά στη θάλασσα της ανατολής. Η λησμονιά θα φτάσει παράλληλα με το τέλος του καπνού και το πλησίασμα της θάλασσας σε σένα. Αν θες να ξαναβρείς αυτή την αγάπη που τώρα ξεχνάς φτάνει να γράψεις μια μακρόσυρτη επιστολή, μιλώντας για ταξίδια άγνωστα, για λερναίες Ύδρες, για ανεμόμυλους, για γραφεία και άλλα τέρατα το ίδιο τρομακτικά. Στην επιστροφή σου απ’ το ξενοδοχείο θα ξαναβρείς την αγάπη σου ίδια και όμοια, όπως την έστειλες, ίσως με λίγο σκόνη και όνειρο στο εξώφυλλο.
ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΝΑ ΠΑΣ ΜΠΡΟΣΤΑ:
Μπροστά σε έναν οποιοδήποτε καθρέφτη, κατάλαβε πως δεν είμαστε το καλύτερο του εαυτού μας. Μπορούμε όμως πάντα να σώσουμε κάτι: Ένα νύχι για παράδειγμα.
ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΝΑ ΜΗΝ ΚΛΑΙΣ:
Εφόσον κάποιος άνθρωπος παραμένει νεκρός κανένας να μη ζήσει.. Ακόμη και σιγά-σιγά ας αρχίσουμε να πεθαίνουμε μέχρι κάτι ν’ αλλάξει σ’ αυτήν την αδικία.. «Roberto Fernandez Retamar»
ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟ ΘΑΝΑΤΟ ΜΟΥ:
Αυτοί που τώρα λεν “πόσο κακός είναι” κάποτε θα πουν “πόσο καλός ήταν”. Κι εγώ θα φύγω γελώντας κοροϊδεύοντάς τους συνέχεια, κοροϊδεύοντας εμένα δηλαδή...
ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΝΑ ΓΡΑΨΕΙΣ ΕΝΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙ:
Κατ’ αρχήν δεν είναι υποχρεωτικό να ξέρεις νότες, ομοιοκαταληξίες και ρυθμούς, αρκεί ν’ αρχίσεις να σιγοτραγουδάς κάποιο παλιό σκοπό. Επανέλαβε τον μέχρι που να μην έχει καμία σχέση με το πρωτότυπο. Τα λόγια είναι το λιγότερο μιας και από ποιήματα άλλο τίποτα. Για τις όποιες αμφιβολίες όμως πρόσεχε να μη σε ακούσει κανείς, γιατί κι από κριτικούς άλλο τίποτα.
ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΝΑ ΠΕΤΥΧΕΙΣ:
Αποφάσισε να γράψεις ένα βιβλίο. Βάλε μαζί διάφορες αναμνήσεις (τουλάχιστον 16). Γράψε ένα μακρύ πρόλογο και στις λίγες σελίδες που απομένουν, στρίμωξε τις αναμνήσεις. Ο δείκτης περιεχομένων δεν είναι απαραίτητος. Μετά διέσχισε κολυμπώντας τον Ατλαντικό και κατέκτησε την Ευρώπη. Το βιβλίο θα πουληθεί όπως το ζεστό ψωμί.
ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΝΑ ΕΡΩΤΕΥΘΕΙΣ:
Διάλεξε μια οποιαδήποτε γυναίκα. Επικέντρωσε την προσοχή σου σε κάποιο σημείο του κορμιού της και άρχισε να την αγαπάς. Αύξησε σιγά-σιγά την αγάπη σου μέχρι να την ολοκληρώσεις. Αφού κάνεις όλα αυτά, δώσε ένα τέλος γρήγορα γιατί ο έρωτας προκαλεί εθισμό.
ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΝΑ ΜΕΤΡΗΣΕΙΣ ΤΗ ΖΩΗ:
Παίρνεις ένα κομμάτι σπάγγο, σε όποιο μέγεθος θέλεις και αρχίζεις να το βάζεις στη δεξιά τσέπη του παντελονιού σου μέχρι να συμβεί κάτι απ’ τα παρακάτω:
α) Να γεμίσει η τσέπη σπάγγο
β) Να κουραστείς να βάζεις σπάγγο στην τσέπη σου.
Όταν συμβεί κάτι απ’ τα δύο ή και τα δύο περίμενε ένα βροχερό βράδυ. Τη στιγμή που η βροχή αρχίζει να είναι αβέβαιη για το αν θα πέσει ή όχι, βγάλε τον σπάγγο και πέταξέ τον ψηλά, όσο πιο ψηλά μπορείς, με μαγικές κινήσεις και ταυτόχρονα ψιθύρισε τα παρακάτω λόγια:
“ΚΟΙΤΩ, ΜΕΤΡΑΩ, ΥΠΑΡΧΩ, Η ΖΩΗ”
Αν ακολούθησες τις οδηγίες κατά γράμμα, ο σπάγγος θα παραμείνει ακίνητος στον αέρα για μερικές στιγμές πριν επιστρέψει στη γη ένα μάτσο νήματα. Μ’ αυτόν τον τρόπο έχεις μετρήσει ένα κομμάτι ζωής. Αν παρ’ όλα που έχεις ακολουθήσει τις οδηγίες σωστά, το σκοινί δεν ανταποκριθεί στα όσα είπαμε, τότε μην ανησυχείς και δοκίμασε με άλλον σπάγγο. Καμιά φορά υπάρχουν σπάγγοι που αρνούνται πεισματικά να μετρήσουν τη ζωή (έχουν ήδη αρκετά προβλήματα -λένε- με το να δένουν μπότες, παπούτσια και άλλα απίθανα πράγματα).
ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΝΑ ΜΕΤΡΗΣΕΙΣ ΤΗ ΣΙΩΠΗ:
Οι αναμνήσεις φτάνουν. Μην τις μετράς, το αποτέλεσμα είναι συνήθως απογοητευτικό.
ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΝΑ ΜΕΤΡΗΣΕΙΣ ΤΟΝ ΕΡΩΤΑ:
Άναψε την πίπα και συνέχισε να περπατάς. Μάζεψε με προσοχή κάποιες κοτσίδες μαλλιών, δυο τρεις ματιές, μια ανάμνηση ή κάτι άλλο από λευκά ή σκουρόχρωμα δέρματα, ένα ποίημα χαλασμένο και μία σόλα παπουτσιού (αυτό το τελευταίο για να δώσεις ανθεκτικότητα σ’ όλα αυτά). Ανακάτεψέ τα όλα κι αρωμάτισέ τα διακριτικά. Μοίρασε αυτό που βγήκε δια δύο, τόσες φορές όσες χρειάζεται ώστε να μη μείνει τίποτα.
ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΑ ΔΑΚΡΥΑ:
Σχημάτισε με τα χέρια σου ένα δοχείο, κι αποθήκευσε ένα-ένα τα δάκρυα. Μόλις γεμίσει άδειασε το σε κάποιο ξένο τόπο και φτιάξε τόσες θάλασσες όσες είναι απαραίτητες. Βάφτισέ τες με ονόματα όμορφα κι αποκαλυπτικά. Απέφυγε κοινοτυπίες όπως “πικρή θάλασσα” ή “θάλασσα του πόνου και της ηδονής”. “Θάλασσα δένδρο”, “θάλασσα ήλιος”, “θάλασσα καπέλο” και παρόμοια ονόματα είναι πιο κατάλληλα.
ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΝΑ ΠΕΣΕΙΣ ΚΑΙ ΝΑ ΞΑΝΑΣΗΚΩΘΕΙΣ:
Συνέχισε να περπατάς, όταν θα το καταλάβεις θα είσαι ήδη πεσμένος στο χώμα, σ’ αυτή την άβολη θέση που κάθονται οι κούκλες. Αμέσως μετά ξεκίνα να σκέφτεσαι έντονα και πεισματικά τα οφέλη που θα’ χεις αν μείνεις εκεί στο χώμα. Μα ήδη οι σύντροφοι απομακρύνονται και η πληγή απέχει πολύ απ’ την εμφάνιση ενός καθαρού συναισθήματος σίγουρα... Δεν σκέφτεσαι καν την ιδέα να μείνεις εκεί όλη σου τη ζωή, με τη λάσπη να γεμίζει την ψυχή και το σακίδιό σου, έτσι φτάνει η στιγμή να σηκωθείς. Δύσκολη κατάσταση και με απρόβλεπτα αποτελέσματα. Ίσως να’ ναι καλύτερα να συνεχίσεις να μένεις στη γη και να σέρνεσαι λίγο-λίγο, αλλά εκτός του ότι είναι ελαφρώς αντιαισθητικό, δεν είναι πραγματοποιήσιμο (πιστέψτε με το δοκίμασα).
Θα υπάρχει πάντα κάποια κρυμμένη ρίζα ή κάποιο αγκάθι να σε κρατήσει, κι έτσι λοιπόν αρχίζεις και πάλι να σκέφτεσαι τις ανέσεις του να κάθεσαι στη λάσπη ακόμα και με τα κουνούπια, τα νταβάνια και τις μύγες. Πάνω που αποφασίζεις να σηκωθείς, πράγμα που γίνεται όλο και πιο δύσκολο, εμφανίζεται η περίπλοκη διαδικασία του να στηριχτείς με τα χέρια ή με τα γόνατα, όπου χρειαστεί, και να βάλεις το βαρύ σάκο σου στην πλάτη (είναι απλό να κουβαλήσεις το σπίτι σου στον ώμο σου: φτάνει ένα δίχτυ πλαστικό και μια αιώρα).
Μα το σακίδιο επιμένει να κουβαλάει άλλα πράγματα απίθανα: μερικά βιβλία με ποιήματα, κανένα ρούχο, καμία παράταιρη κάλτσα, το γιατρικό για την υφήλιο, φαγητό, καμία υγρή κουβέρτα. Το φορτίο στο σύνολό του ζυγίζει τόνους (κυρίως μετά τις πρώτες ώρες περπατήματος) και γυρίζει στη λάσπη κάθε φορά που του ‘ρχεται η όρεξη, δηλαδή σχεδόν πάντα. Τώρα πια χελώνα με τα μούτρα στο χώρα ακολουθεί η σκηνή κατά την οποία το ένα πόδι πατάει και το άλλο σηκώνεται, με την ανάλογη φυσικά αντίδραση των γονάτων. Ο ορίζοντας έτσι όλο και πλαταίνει και θα παραμείνει για πάντα ξένος. Με το βλέμμα στη γη ξαναξεκινάς ως την επόμενη πτώση που θα πραγματοποιηθεί μόλις λίγα βήματα μετά. Και η ιστορία επαναλαμβάνεται..."
