Ένα βάρβαρο έγκλημα στο Γαρδίκι Φθιώτιδας το 1868

Γράφτηκε από την Ντίνα Νικολάκη

μέγεθος γραμματοσειράς μείωση του μεγέθους γραμματοσειράς αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς

625629 347329792043172 1333840287 n

Εισαγωγή

Μετά την απελευθέρωση των Ελλήνων από τους Τούρκους, περίπου στα 1830 και μέχρι το 1870, έχουμε την εμφάνιση και την έξαρση του φαινομένου της «ληστοκρατίας» (συμπίπτει με τη βασιλεία του Όθωνα), όπου πολλοί αγωνιστές της Ελληνικής επανάστασης λόγω της αδιαφορίας που έδειξε απέναντι τους το νεοσύστατο Ελληνικό κράτος, βρέθηκαν χωρίς πόρους και προστασία κι έτσι προσχώρησαν στις συμμορίες των ληστών. Με το εμπειροπόλεμο πλέον προσωπικό οι λήσταρχοι έγιναν αδίστακτοι, κτυπούσαν πια, όχι μόνο τα χωριά αλλά και τις μεγάλες πόλεις. Κάποιοι κάτοικοι των παραμεθορίων χωριών πρόσφεραν στο νεοσύστατο κράτος τις υπηρεσίες τους, πότε ως φρουροί και πότε ως πολίτες οδηγοί σε νυχτερινές περιπολίες, επειδή γνώριζαν τα κατατόπια και τα μυστικά περάσματα, τα οποία χρησιμοποιούσαν οι τούρκοι άτακτοι και οι Έλληνες φυγόδικοι. Η ληστεία όμως ήταν καθημερινό γεγονός, καθώς οι διάφορες ομάδες «αλώνιζαν» ανενόχλητες στην ορεινή Φθιώτιδα... Οι τσιφλικάδες που είχαν εμπλακεί με την πολιτική είτε έκαναν άλλοτε «τα στραβά μάτια» είτε χρησιμοποιούσαν κάποιες από τις ομάδες των ληστών ως τμήματα του προσωπικού στρατού τους, προκειμένου να επιβάλουν την ισχύ τους. Υπό αυτές τις συνθήκες οι ληστές κυκλοφορούσαν ανενόχλητοι και αρκετοί είχαν γίνει ασύδοτοι.

Η ληστεία στο Γαρδίκι Ομιλαίων

Μια ληστεία, που συγκλόνισε την επαρχία Φθιώτιδας, ήταν η ληστεία στο Γαρδίκι Ομιλαίων. Οι eMuseumPlus λήσταρχοι αδελφοί Τάκης και Χρίστος Αρβανιτάκης απήγαγαν τον Μάρτιο του 1868 τους 27 μαθητές του Αλληλοδιδακτικού Δημοτικού Σχολείου Γαρδικίου. Οι ληστές στις 9 το πρωί μπήκαν στην αίθουσα του σχολείου, την ώρα της προσευχής, διέταξαν το δάσκαλο να πάρει το μαθητολόγιο και να βγάλει έξω τους μαθητές, στον παρακείμενο λόφο των Αγίων Θεοδώρων.

Οι γονείς των μαθητών, απασχολημένοι με τις αγροτικές τους εργασίες , δεν αντιλήφθηκαν την απαγωγή των παιδιών τους και μόνο ένας συγχωριανός τους, ο Παντελής Αλεξόπουλος, που διατηρούσε μαγαζί και χασάπικο στο χωριό και είδε το τρομερό γεγονός, έτρεξε, χτύπησε την καμπάνα του Αγίου Αθανασίου και έτσι τους ειδοποίησε. Τη στιγμή εκείνη ένας ληστής γύρισε πίσω, πυροβόλησε εναντίον του και τον τραυμάτισε σοβαρά στο πόδι.

Οι ληστές Αρβανιτάκηδες, συνεχίζοντας την πορεία τους, έφτασαν με τους μαθητές στο λόφο των Αγίων Θεοδώρων, όπου και σταμάτησαν. Εκεί διέταξαν το δάσκαλο να διαβάσει το κατάλογο των μαθητών και μαζί με ένα ληστοφυγόδικο από το Γαρδίκι, τον Μερτσιάνο, συγκέντρωσαν πληροφορίες για την οικονομική κατάσταση των γονιών των μαθητών. Μετά απελευθέρωσαν το δάσκαλο και τους μαθητές, εκτός από 14 μαθητές, τους οποίους κατακράτησαν, ζητώντας λύτρα από τους γονείς τους, από 500 έως 2.000 δραχμές για κάθε παιδί, ανάλογα με την οικονομική τους κατάσταση.

Παράλληλα, οι ληστές έδωσαν στο δάσκαλο και μια επιστολή τους στην οποίαν έγραφαν «Γαρδικιώτες τα παιδιά σας τα' χουμε στα χέρια μας. Όσα γράφουμε στον κατάλογο στον καθένα για την εξαγορά, θα τα φέρετε σωστά και σε χρυσό, χωρίς να πάρει κανένας χαμπάρι. Προσέξτε, άμα αυτά που σας λέμε, μέσα σε 48 ώρες προθεσμία που σας δίνουμε , δεν γίνουν, θα σας στείλουμε τα κεφάλια των παιδιών σας να τα κάμετε πατσιά».

Οι γονείς των μαθητών επί 10 μέρες έτρεξαν σε συγγενείς και φίλους στο χωριό, αλλά και στα γύρω χωριά, ακόμα και τη Λαμία έφτασαν, για να μπορέσουν να εξοικονομήσουν τα λύτρα. Σε ένα μαθητή, τον Μπακογεώργο, επειδή του έλειπαν 100 δραχμές, οι ληστές Αρβανιτάκηδες του έκοψαν σύρριζα το αυτί και σε έναν άλλον μαθητή (δεν διασώζεται το όνομα του), που οι γονείς του δεν μπόρεσαν να συγκεντρώσουν τα λύτρα, του έκοψαν τη μύτη.

Η σφαγή των μαθητών στο Λάπατο

Οι ληστές Αρβανιτάκηδες αφού πήραν τα λύτρα άφησαν ελεύθερους όλους τους μαθητές εκτός από 2 αδέλφια, που ήταν τα παιδιά της οικογένειας Γαρδίκη, επειδή η οικογένεια αυτή συμμετείχε στην καταδίωξη των ληστοσυμμοριών. Τους μαθητές αυτούς οι ληστές τους πήραν μαζί τους και ξεκίνησαν για την τουρκοκρατούμενη Θεσσαλία, για να αποφύγουν την σύλληψη τους από τους Διωκτικές Αρχές. Όταν, όμως, μετά από 45 μέρες έφτασαν στα ελληνοτουρκικά σύνορα, στο Λάπατο Δικάστρου, οι Τούρκοι δεν τους δέχτηκαν και τότε οι ληστές, «για να εκδικηθούν την οικογένεια των Γαρδικαίων έσφαξαν στο Λάπατο τα δυο παιδιά τους, μαθητές του Δημοτικού, με βάρβαρο τρόπο».

Δεν μνημονεύεται στις αναφορές των Διωκτικών Αρχών το σημείο, όπου σφάχτηκαν από τους ληστές Αρβανιτάκηδες οι 2 μαθητές, παιδιά της οικογένειας Γαρδίκη. Πιθανολογείται, ότι το sdlkfjdlfjldsf σημείο αυτό μπορεί να είναι ή η Βρύση στο «Βάρκο» ή η βρύση στο «Γελαδόγρεκο» του Λάπατου, καθώς οι Βρύσες ήταν πάντοτε τα προσφιλή σημεία ανάπαυσης των ληστών.

Επίλογος

Το φαινόμενο της «ληστοκρατίας» κράτησε ένα ολόκληρο αιώνα στη χώρα μας. Ο διεθνής αντίκτυπος των σορών ληστειών στην Ελλάδα υπήρξε τρομερός. Μετά και την σύλληψη, ομηρία και τελικά τη θανάτωση, από τους λήσταρχους Αρβανιτάκηδες, ομάδας Άγγλων και Ιταλών περιηγητών στις αρχές του Απριλίου του 1870 στο Δήλεσι, γνωστή και ως «Σφαγή του Δήλεσι»... στον ευρωπαϊκό Τύπο, η Ελλάδα αναφερόταν ως «φωλέα ληστών και πειρατών», «χώρα ημιβαρβάρων», «εντροπή δια τον πολιτισμόν». Σε επίσημα κείμενα διατυπωνόταν η άποψη ότι η Ελλάδα «τίθεται εκτός του κύκλου των εξευγενισμένων κρατών» και ότι «αι ληστείαι συμφωνούνται εν Αθήναις, ένθα και διανέμονται τα χρήματα». Η αγγλική κυβέρνηση τότε χαρακτήριζε την ελληνική κοινωνία ανάξια για οποιαδήποτε υποστήριξη.