Τη λέξη κλόουν την πρωτοσυναντάμε γύρω στον 16° αιώνα. Στα αρχαία χρόνια, υπήρχαν διάφορες ονομασίες κατά τόπους και περιόδους, που χαρακτήριζαν αυτή τη μορφή τέχνης. Στο μυαλό μου, τον κλόουν τον είχα σαν μία μορφή με πολύχρωμα ρούχα, παράξενο χρώμα μαλλιών, μια μεγάλη κόκκινη μύτη, έντονο μακιγιάζ και μεγάλα παπούτσια που πρόσδιδαν ένα αστείο περπάτημα. Θυμάμαι κλόουν να κάνουν ταχυδακτυλουργικά, θυμάμαι και κλόουν, που απλά σκόνταφταν ή δεν καταλάβαιναν και πολλά (χαζούληδες). Από την "ιστορία" τους που παραθέτω παρακάτω, "λύθηκαν" αρκετά στο μυαλό μου και πιστεύω πως το να είσαι κλόουν, θέλει "μαεστρία". Η ιστορία τους ίσως να είναι ανεξάντλητη. Υπάρχουν βιβλία που περιέχουν μια πιο σαφή εικόνα για την αρχή και τη πορεία των κλόουν και δεν είναι τυχαίο ότι το 1919 ο Βλαντίμιρ Λένιν πήρε την απόφαση να γίνει το τσίρκο μαζί με το θέατρο, την όπερα και το μπαλέτο, λαϊκή μορφή τέχνης της Σοβιετικής Ρωσίας. Έτσι, ιδρύθηκε το Κρατικό Πανεπιστήμιο Τσίρκου και Τεχνών, γνωστό και ως Σχολείο Τσίρκου της Μόσχας, όπου αποφοιτούν κλόουν με πτυχία!
Οι πρώτοι διασκεδαστές - κλόουν ήταν μόνον άντρες και είχαν εμφανιστεί στην πέμπτη δυναστεία της Αιγύπτου γύρω στο 2500 π.Χ. Από επιγραφές και αγάλματα, γνωρίζουμε αυτή την πρόωρη μορφή του κλόουν, γνωστή και ως Dangas. Μια φυλή πυγμαίων τότε, ντυμένοι με δέρμα λεοπάρδαλης, μάσκες και με κάποια φυσική παραμόρφωση, υπηρετούσαν κατά παράδοση κοινωνικό - θρησκευτικό και ψυχολογικό ρόλο, ενώ ο ρόλος του ιερέα και του κλόουν πραγματοποιούνταν από τα ίδια πρόσωπα. Λέγεται ακόμη πως αυτοί οι διασκεδαστές των φαραώ ήταν και οι μόνοι που απολάμβαναν την ελεύθερη ομιλία μπροστά στον μονάρχη τους!
Οι κλόουν αναπτύχθηκαν μέσα από μια ευρεία παράδοση των ιστορικών παραστάσεων, και υποδύονταν διάφορους ρόλους κυρίως από ιστορικό πρόσωπα και πάντα με έναν κωμικό τρόπο. Κάποιοι από τους πιο γνωστούς ιστορικούς κλόουν ήταν οι μίμοι στην αρχαία Ελλάδα, οι Lazzi (ταχυδακτυλουργοί) της Commedia dell'Arte στην Ιταλία, οι γελωτοποιοί στα δικαστήρια και οι παραδοσιακοί μίμοι στη Γαλλία.
ξυλοπόδαρα. Αφενός, προερχόταν από τον αρχαίο γελωτοποιό - διασκεδαστή του βασιλιά και των αρχόντων και αφετέρου, καθιερώθηκε ως λαϊκή μορφή που διακωμωδούσε το θάνατο από την πανούκλα, ο οποίος ήταν τεράστιος και καθημερινός κίνδυνος ιδιαίτερα για τα φτωχά λαϊκά στρώματα τότε (περίπου τον 14° αιώνα). Αργότερα, μεταμορφώθηκε σε Πίερο (Pierrot), έναν κομψό κλόουν γυναικοκατακτητή.Σημαντικό είναι, αν και δεν ξέρω κατά πόσο εφαρμόζεται, να αναφέρουμε πως οι κλόουν αποφεύγουν το μπλε χρώμα στο μακιγιάζ και την ενδυμασία τους, γιατί θεωρείται ότι τους φέρνει κακή τύχη. Ακόμα να πούμε πως δεν υπάρχουν ίδιοι κλόουν, ο καθένας έχει τη προσωπικότητα του!! Υπάρχει και ένας κλόουν της φύσης... Είναι ο κλόουν βάτραχος από την Κόστα Ρίκα, όπου λέγεται πως το παράξενο χρώμα του, που τον κάνει να μοιάζει με κλόουν, είναι αυτό που του παρέχει ασφάλεια κατά των επίδοξων θηρευτών του (αφού είναι όλος δηλητήριο), ενώ η εμφάνισή του προκαλεί θαυμασμό σε όσους έχουν την τύχη να τον δουν από κοντά. Τώρα γι' αυτούς που φοβούνται τους κλόουν τι να πω; Να φοβηθείς τον δηλητηριώδη βάτραχο ναι... Τους κλόουν γιατί;
Πηγές:
