Σχεδόν σε όλους τους τομείς της ζωής μας η ευτυχία μας, η επιτυχία μας, οι σχέσεις μας με τους άλλους και η δημιουργικότητά μας στηρίζονται στο επίπεδο της Αυτοεκτίμησής μας. Όσο περισσότερη Αυτοεκτίμηση έχουμε, τόσο πιο πολύ επιτυγχάνουμε τους στόχους που θέτουμε κάθε φορά.
Τι σημαίνει όμως Αυτοεκτίμηση;
Η Αυτοεκτίμηση είναι μια "στάση" που επιτρέπει στο άτομο να έχει μια θετική αλλά και ρεαλιστική αντίληψη για τον εαυτό του και για τις ικανότητές του να χειρίζεται τις καταστάσεις ή τις δυσκολίες που το αφορούν. Αντανακλά, επίσης, την εμπιστοσύνη που έχει στις ικανότητές του αυτές, αλλά και την αίσθηση ότι ασκεί τον έλεγχο στη ζωή του. Ακόμα και αν όταν κάτι δεν πάει καλά, η θετική του στάση απέναντι στις καταστάσεις δεν αλλάζει.
Η Αυτοεκτίμηση εκφράζεται με υγιή συναισθήματα, όπως υπευθυνότητα, πρωτοβουλία, αξιοπρέπεια, αυτοέλεγχο, ανεκτικότητα και σεβασμό των άλλων.
Τα χαρακτηριστικά των ατόμων με υψηλή και χαμηλή Αυτοεκτίμηση
Τα άτομα με υψηλή Αυτοεκτίμηση χαρακτηρίζονται από:
♦ Υπευθυνότητα για τις πράξεις τους
♦ Αισιοδοξία, δημιουργικότητα και τόλμη
♦ Συγκρότηση, αυτοέλεγχο, εσωτερική ισορροπία
♦ Ανθεκτικότητα στις αρνητικές κριτικές των άλλων
♦ Ανεκτικότητα και σεβασμό για τους άλλους
♦ Πιστεύουν στις ικανότητες τους
♦ Αντιμετωπίζουν - εξαφανίζουν τους φόβους τους
♦ Αγαπούν τον εαυτό τους και τον σέβονται
Ενώ…. τα άτομα με χαμηλή Αυτοεκτίμηση χαρακτηρίζονται από:
♦ Αισθήματα κατωτερότητας και ανασφάλειας
♦ Δυσκολία κοινωνικής ένταξης, μειωμένες κοινωνικές δεξιότητες και επομένως αισθήματα μοναξιάς
♦ Υπερβολική ευθιξία και χαμηλές αντοχές στις συντροφικές τους σχέσεις
♦ Υπερβολική ενασχόληση με αυτό που οι άλλοι σκέπτονται για αυτούς και αναζητούν συνεχώς επιβεβαίωση της αξίας τους
♦ Διάχυτο άγχος με αισθήματα απογοήτευσης
♦ Επικέντρωση στα αρνητικά στοιχεία μιας κατάστασης
♦ Έλλειψη εμπιστοσύνης στις προσωπικές τους απόψεις
♦ Αναπάντεχες εκρηκτικές συμπεριφορές
♦ Διαταραχές στη συγκέντρωση, τον ύπνο και τη διατροφή.
Επίσης… τα άτομα με χαμηλή Αυτοεκτίμηση αισθάνονται ότι είναι:
♦ Άσχημοι, αποτυχημένοι και ανεπιθύμητοι στους γύρω τους
♦ Απόρριψη από τους άλλους, ακόμα και όταν λαμβάνουν αντίθετα μηνύματα
♦ Είναι συνήθως υπερευαίσθητα και ντροπαλά
♦ Δυσκολεύονται να πάρουν αποφάσεις
♦ Κλείνονται στον εαυτό τους και απομονώνονται
♦ Περιαυτολογούν στην προσπάθειά τους να πείσουν τους άλλους για την αξία τους
♦ Η κάλυψη της ανασφάλειας τους είναι βασισμένη πάνω στην υπερβολική προβολή τους
♦ Προσπαθούν να αντιγράψουν και να μιμηθούν άλλους που θεωρούν επιτυχημένους
Ποιοι παράγοντες, όμως, μπορούν να οδηγήσουν σε Χαμηλή Αυτοεκτίμηση;
H χαμηλή Αυτοεκτίμηση, τις περισσότερες φορές, πηγάζει από τον τρόπο που εμείς οι ίδιοι βλέπουμε τον εαυτό μας και όχι από τον τρόπο που μας αντιμετωπίζουν οι άλλοι.
♦ Εμπειρίες από την παιδική ή την εφηβική μας ηλικία πιθανό να έχουν επηρεάσει και ίσως να έχουν διαστρεβλώσει, την εικόνα που έχουμε για τον εαυτό μας
♦ Είναι η παντός είδους κακοποίηση (σωματική, λεκτική, ψυχολογική)
♦ Η έντονη κριτική που μπορεί να είχαμε υποστεί σαν παιδιά από τους γονείς μας
♦ Κάποιες εμπειρίες που μπορεί να μας έκαναν να ντραπούμε κατά την παιδική μας ηλικία
♦ Η απαίτηση από εμάς τους ίδιους ή τους γονείς μας να είμαστε «τέλειοι»
♦ Η αίσθηση των ατόμων ότι είναι αποτυχημένα, χαμηλού πνευματικού επιπέδου, ότι δεν αξίζουν , ότι δεν είναι ικανά κλπ.
Κάποια από αυτές τις αιτίες, και στην χειρότερη περίπτωση συνδυασμός αυτών, έχει σαν αποτέλεσμα το αίσθημα της χαμηλής Αυτοεκτίμησης.
Έλλειψη Αυτοεκτίμησης, ωστόσο, δεν σημαίνει έλλειψη ικανοτήτων. Συχνά, η έλλειψη Αυτοεκτίμησης είναι το αποτέλεσμα υπερβολικού εστιασμού σε μη ρεαλιστικές προσδοκίες, ή κανόνες. Αυτό προκαλεί δυσλειτουργικές πεποιθήσεις που καθιστούν το άτομο ευάλωτο καταλήγοντας σε έναν τρόπο σκέψης ο οποίος μειώνει την εμπιστοσύνη που έχει στον εαυτό του.
Με λίγα λόγια, τα άτομα αυτά τείνουν να εστιάζουν στην αρνητική πλευρά των πραγμάτων, αλλά και της αυτοεικόνας τους (π.χ. «είμαι ένα εντελώς ανίκανο άτομο»), έχουν υπερβολικά υψηλές προσδοκίες, δεν αποδέχονται τα όρια των ικανοτήτων τους και τελικά… πέφτουν στην παγίδα της σύγκρισης.
Τι μπορούμε να κάνουμε για να αυξήσουμε την Αυτοεκτίμηση μας;
Η Αυτοεκτίμηση δεν καλλιεργείται μόνο με τα ενισχυτικά και υποστηρικτικά λόγια των άλλων αλλά κυρίως με την ρεαλιστική και έγκυρη αυτο-αξιολόγηση, μέσα από την ανάληψη ευθυνών, την εμπειρία της αγάπης και τη δυναμική στάση απέναντι στις καθημερινές δυσκολίες και τις αναπόφευκτες αντιξοότητες.
Για να καταφέρει το άτομο, όμως, να «κατακτήσει» τα παραπάνω, σημαντικό ρόλο παίζει ο τρόπος σκέψης του. Αυτό ακριβώς είναι και το κομμάτι στο οποίο ένας ειδικός μπορεί να επέμβει αρκετά αποτελεσματικά, βοηθώντας το άτομο να αποδεχτεί τον εαυτό του και να μπορέσει να δημιουργήσει υγιείς σχέσεις.
ΜΕΡΙΚΕΣ…ΘΕΤΙΚΕΣ ΣΚΕΨΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΑΥΤΟ ΜΑΣ….
- Είμαι άξιος αγάπης και σεβασμού, ανεξάρτητα από την γνώμη και την συμπεριφορά των άλλων.
- Η αξία μου είναι ανεξάρτητη από το πώς συγκρίνομαι με τους άλλους.
- Η αξία του εαυτού μου είναι τελείως ανεξάρτητη από οποιουσδήποτε εξωτερικούς παράγοντες όπως: ευφυΐα, πλούτος, εμφάνιση, ταλέντα, επαγγελματική επιτυχία, επιτυχία του παιδιού μου, το σπίτι μου, κατά πόσο έλκω το αντίθετο φύλο, ικανότητα να αποκτώ φίλους, αυτοπειθαρχία, «πνευματικές» δραστηριότητες.
- Είμαι άξιος αγάπης και σεβασμού ανεξαρτήτως από τα αποτελέσματα των προσπαθειών μου.
- Είμαι άξιος αγάπης και σεβασμού ακόμη και όταν δίνεται μεγαλύτερη προσοχή σε άλλους. Είμαι χαρούμενος όταν οι άλλοι παίρνουν αγάπη και προσοχή.
- Η αξία του εαυτού μου είναι μέσα μου και είναι τελείως ανεξάρτητη από το αν με αγαπάει κάποιος αποκλειστικά ή όχι.
- Είμαι άξιος αγάπης και σεβασμού ανεξάρτητα από το αν είμαι τέλειος σε ότι κάνω, ακόμη και αν κάνω λάθη.
- Η αξία του εαυτού μου είναι τελείως ανεξάρτητη από το πόσα καταφέρνω.
- Είμαι άξιος αγάπης και σεβασμού ακόμα και όταν νιώθω αδύναμος ή βρίσκομαι σε ανάγκη.
- Η αξία του εαυτού μου είναι τελείως ανεξάρτητη από το αν οι άλλοι συμφωνούν μαζί μου ή είναι ικανοποιημένοι μαζί μου.
- Είμαι άξιος αγάπης και σεβασμού ακόμα και όταν χρειάζεται να λέω όχι και δεν ανταποκρίνομαι σε ότι μου ζητείται.
- Η αξία του εαυτού μου δεν έχει να κάνει με το πόσα παίρνω ή δίνω.
- Η αξία του εαυτού μου είναι τελείως ανεξάρτητη από το αν οι άνθρωποι με εμπιστεύονται και μου ανοίγονται ή όχι.
- Η αξία του εαυτού μου είναι τελείως ανεξάρτητη από το πώς οι άνθρωποι μου συμπεριφέρονται.
- Η αξία του εαυτού μου είναι τελείως ανεξάρτητη από το πόσο οι άλλοι δουλεύουν ή πώς δουλεύουν ή από το τι πιστεύουν για μένα.
- Η αξία του εαυτού μου είναι μια αντανάκλαση της θείας φύσης μου και όχι της θρησκείας, φύλου, κοινωνικής τάξης κ.α.
- Η αξία του εαυτού μου είναι τελείως ανεξάρτητη από το αν οι άλλοι την αναγνωρίζουν ή το πώς νιώθουν προς εμένα.
- Αγαπώ και δέχομαι τον εαυτό μου όπως είναι με τα λάθη και τις αδυναμίες μου καθώς σταθερά και μεθοδικά απαλλάσσομαι από αυτές.
- Είμαι άξιος αγάπης και σεβασμού ακριβώς όπως είμαι σε αυτό το στάδιο της εξέλιξης μου.
- Είμαι όμορφος(η) ακριβώς όπως είμαι – όπως όλες οι όψεις της φύσης.
- Είμαι ένας καλός άνθρωπος, ένας άξιος άνθρωπος.
- Είμαι άξιος αγάπης και σεβασμού ανεξάρτητα από το πώς οι άλλοι μου συμπεριφέρονται.
- Αγαπώ και σέβομαι όλους τους ανθρώπους χωρίς να νιώθω οποιαδήποτε ανάγκη να ζήσω όπως υπαγορεύουν τα δικά τους πιστεύω και αξίες. Ζω τη ζωή μου αρμονικά με τα δικά μου πιστεύω και αξίες.
- Η αξία του εαυτού μου βασίζεται στην εσώτερή μου ύπαρξη και φύση και σε κανέναν άλλο εξωτερικό παράγοντα.
- Η αξία του εαυτού μου είναι απλή συνάρτηση του γεγονότος ότι εγώ, όπως και όλα τα άλλα πλάσματα, είμαι μία μοναδική έκφανση της θείας δημιουργίας. Η αξία μου δεν μπορεί να μειωθεί ούτε να αυξηθεί. Δεν θα μπορέσω ποτέ να είμαι περισσότερο ή λιγότερο άξιος αγάπης και σεβασμού από οποιονδήποτε άλλον.
- Μολονότι δεν είμαι τέλειος και έχω διάφορα ελαττώματα, είμαι άξιος αγάπης και σεβασμού ακριβώς όπως είμαι, ακριβώς όπως κι εγώ αγαπώ και δέχομαι τους άλλους με τα ελαττώματα τους.
- Όταν δεν αγαπώ τον εαυτό μου, δεν αγαπώ μία όψη της θείας δημιουργίας.
- Συχνά δέχομαι σε άλλους χαρακτηριστικά που απορρίπτω στον εαυτό μου. Γιατί;
- Είμαι σε μια διαδικασία εξέλιξης και παρακολουθώ αυτή τη διαδικασία.
Πηγές: