«Τον έχω ψυχολογήσει», «Ο Ψυχολόγος είναι ένας καλός φίλος», «Έχει πέσει η ψυχολογία μου».
Αυτές οι φράσεις είναι μερικές μόνο από τις πολλές που ακούμε καθημερινά από συγγενείς, συναδέλφους και φίλους. Αυτές οι φράσεις με τον τρόπο που διατυπώνονται, αφενός συμπυκνώνουν στο περιεχόμενό τους κάποιες βασικές αρχές της Ψυχολογίας αλλά παράλληλα και πολλά λάθη, λόγω έλλειψης καλής γνώσης του περιεχομένου τους. Αναλύοντας, λοιπόν, το περιεχόμενο αυτών των φράσεων θα φτάσουμε στην περιγραφή των θεμελιωδών όρων της επιστήμης που έχει σύντομο παρελθόν αλλά μεγάλη ιστορία.
«Τον έχω ψυχολογήσει»: Πολλές φορές έχουμε ακούσει αυτή τη φράση και το πρώτο πράγμα που αντιλαμβανόμαστε συνήθως είναι, ότι ο συνομιλήτης μας έχει τη δυνατότητα να προβλέψει το πως θα αντιδράσει κάποιος όταν βιώσει μια κατάσταση, μάθει ένα νέο ή γνωρίσει ένα πρόσωπο. Η χρήση του ρήματος «ψυχολογώ» είναι αδόκιμη, καθώς αυτό το ρήμα δεν υπάρχει σε κανένα επίσημο λεξικό, γι’ αυτό μάλλον αποτελεί προιόν λεξιπλασίας. Όπως ήδη περιγράψαμε, λοιπόν, στην καθημερινότητα μας, το να «ψυχολογείς» κάποιον είναι η γνώση του τι συμπεριφορά αναμένεται να έχει ένα άτομο. Άρα, η ουσία της φράσης είναι η συμπεριφορά.
«Ο Ψυχολόγος είναι ένας καλός φίλος»: Μια φράση, η χρήση της οποίας πολλές φορές γίνεται γιατί θέλουμε να αποφορτίσουμε την επιθυμία μας να επισκεφθούμε έναν ειδικό ψυχικής υγείας και να αποφύγουμε την ιδέα ότι πρέπει να παραδεχτούμε ότι υπάρχει κάτι στην προσωπική μας ζωή που μας την δυσχεραίνει. Αυτή η υπεκφυγή, λοιπόν, δεν έχει νόημα ύπαρξης. Αν πραγματικά θέλουμε να επισκεφθούμε έναν ειδικό ψυχικής υγείας, πρέπει πρώτα να συνειδητοποιήσουμε πως κατά τη διάρκεια των συνεδριών θα έρθουμε αντιμέτωποι με προσωπικές μας γνωσίες(σκέψεις, ιδέες), οι οποίες πολλές φορές μπορεί να είναι λανθασμένες και η ύπαρξή τους να είναι η αιτία της δυσλειτουργικής μας καθημερινότητας. Για να δώσουμε και ένα παράδειγμα μέσω ενός παραλληλισμού, θα μπορούσαμε να αναφέρουμε την ψυχαναλυτική ψυχοθεραπεία, η οποία στόχο έχει να αναδιαρθρώσει όλη τη δομή της προσωπικότητας ενός ατόμου, όπως μπορεί ένας χειρουργός να επέμβει στη λειτουργία ενός οργάνου του σώματος. Κύριος στόχος, λοιπόν αποτελεί η σκέψη του συμβουλευόμενου.
«Έχει πέσει η ψυχολογία μου»: Η πιο συχνή χρήση αυτής της φράσης πραγματοποιείται όταν ένα άτομο προσπαθεί να περιγράψει το πως νιώθει και συνήθως όταν βιώνει αρνητικά συναισθήματα, όπως θλίψη. Όπως ήδη αναφέραμε, όμως, το να γίνεται η χρήση του όρου «ψυχολογία» είναι και πάλι αδόκιμη και καταχρηστική, καθώς ο όρος αυτός έχει ένα ευρύ περιεχόμενο. Πολύ συχνά, ο όρος «ψυχολογία», διατυπώνεται για να μην αναφερθούμε με πιο συγκεκριμένο τρόπο στα πραγματικά συναισθήματα που βιώνουμε. Σε αυτή τη φράση, λοιπόν, το σημαντικό κομμάτι είναι το συναίσθημα.
Όπως επισημάναμε λοιπόν στην αρχή του άρθρου μας, στόχος μας ήταν να παρουσιάσουμε μέσα από τις τρεις φράσεις τους βασικούς όρους της Ψυχολογίας. Συνοπτικά, αυτοί οι τρεις όροι είναι η συμπεριφορά, η σκέψη και το συναίσθημα. Αυτοί είναι οι θέμελιοι λίθοι της επιστήμης της Ψυχολογίας και με αυτούς ασχολούνται και οι ειδικοί Ψυχικής υγείας. Περαιτέρω ανάλυση των όρων σε επόμενα άρθρα...To be continued…
