Καταγωγή - Ταυτότητα - Μορφολογικά χαρακτηριστικά Μουριάς
Η μουριά είναι αγγειόσπερμο, δικότυλο φυτό το οποίο ανήκει στην τάξη ουρτικώδη και στην οικογένεια μορείδες. Είναι μακρόβιο δένδρο με γυαλιστερά, πράσινα φύλλα, καρδιόσχημα ή έλλοβα. Ταξινομούνται 12 περίπου είδη μουριάς. Αντέχει την ξηρασία, την ατμοσφαιρική μόλυνση και την αλατότητα, ενδείκνυται για μεμονωμένες φυτεύσεις, δενδροστοιχίες και δημιουργία σκιάσεων. Υπάρχουν ποικιλίες καρποφόρες, άκαρπες και κρεμοκλαδείς. Καθε Xειμώνα χρειάζεται αυστηρό κλάδεμα ενώ το Καλοκαίρι θέλει σύχνα ποτίσματα.
Έχει καταγωγή από τη Βόρεια Αμερική και την Ασία. Ο κορμός του δέντρου περιέχει ένα γαλακτώδες υγρό σε άφθονη ποσότητα και γίνεται εμφανές αυτό όταν τραυματιστεί. Τα φύλλα της είναι οδοντωτά μεγάλα σε σχήμα καρδιάς, με τα οποία οι "υπομονετικοί" άνθρωποι παρατηρούσαν το σκουλήκι του μεταξοσκώληκα να υφαίνει το κουκούλι του κι απ’ αυτό να βγάζει το πολύτιμο μετάξι του. Τα άνθη της μονογενή με απλό περιάνθιο και μονόχωρη ωοθήκη που αποτελείται από δύο συνήθως καρπόφυλλα, διατάσσονται δε σε αρσενικές και θηλυκές ταξιανθίες. Ο καρπός της μουριάς είναι το μούρο.
Ιστορικά στοιχεία
Στην Ελλάδα η μουριά καλλιεργείται εδώ και 3000 χρόνια. Από τα παλαιά χρόνια τόσο η λευκή όσο και η μαύρη μουριά ήταν σεβαστά ως σύμβολο σοφίας. Η λευκή μουριά χρησιμοποιείται ευρύτατα στην κινέζικη ιατρική εδώ και αιώνες. Αυτό το είδος το καλλιεργούσαν οι Κινέζοι από το 2960 π.Χ. για την εκτροφή μεταξοσκωλήκων (τρώνε τα φύλλα). Τα φύλλα της μαύρης μουριάς έκαναν τραχύτερο το μετάξι και δεν τα προτιμούσαν. Στην Ευρώπη χρησιμοποιούσαν το φλοιό και τα φύλλα της μαύρης μουριάς για θεραπευτικούς σκοπούς από τον 16ο αιώνα. Τα μούρα τα χρησιμοποιούσαν σε φλεγμονές και ως αιμοστατικά. Τον φλοιό για πονόδοντο και για να δώσουν χρώμα σε ποτά. Τα φύλλα για δαγκώματα ερπετών και ως αντίδοτο στη δηλητηρίαση από ακόνιτο. Από τους καρπούς παρήγαγαν γλυκά και σιρόπι θεραπευτικό που χρησιμοποιούσαν σε στοματίτιδες και φαρυγγίτιδες. Τα άγουρα μούρα τα χρησιμοποιούσαν ως ανθελμινθικά. Χρησιμοποιούσαν επίσης το βραστάρι της φλούδας και των φύλλων για τον πονόδοντο και ως στοματόπλυμα. Τα φύλλα κοπανισμένα σε αλοιφή με ελαιόλαδο ήταν χρήσιμα για πληγές από εγκαύματα. Τα φύλλα τα έβραζαν μαζί με φύλλα αμπελιού και συκιάς (προπαντός αυτής που κάνει μαύρα σύκα) για το λούσιμο των μαλλιών που ήθελαν να μαυρίσουν.
Τα σημαντικότερα είδη μουριάς
3. Η κόκκινη μουριά (Μορέα η ερυθρά - Morus rubra). Ψηλό δέντρο, μπορεί να ξεπερνά και τα 20 μέτρα σε ύψος. Καλλιεργείται για τους καρπούς της και την ξυλεία της.
Απαιτήσεις - φροντίδες μουριάς - Δέντρο
Συστατικά-χαρακτήρας
Ο καρπός της μουριάς (ιδιαίτερα της μαύρης) είναι εξαιρετικά χυμώδης και εύγευστος. Οι καρποί περιέχουν πηκτίνη, βιταμίνη C, τανίνη, σάκχαρο, μηλικό οξύ, λευκωματούχες ουσίες, άλατα, κόμεα και ελάχιστο λίπος. Τα φύλλα περιέχουν ανθοκυανίνες και φλαβονοειδή.
Άνθιση – συλλογή – χρησιμοποιούμενα μέρη:
Η μουριά ανθίζει από τον Μάρτιο μέχρι τον Μάιο. Για θεραπευτικούς σκοπούς χρησιμοποιούνται φλοιός, καρποί, φύλλα και μικρά κλαδιά.
Θεραπευτικές ιδιότητες και ενδείξεις
Οι θεραπευτικές ιδιότητες του δέντρου διαφέρουν ανάλογα με το χρησιμοποιούμενο τμήμα.
Τα μούρα είναι αντιοξειδωτικά, καθαρτικά, τονωτικά και θρεπτικά. Είναι χρήσιμα ως θρεπτικοί παράγοντες κατά την ανάρρωση από παθήσεις όπως κρυολογήματα, γρίπη, βήχα, άσθμα, ζαλάδες και το βούισμα των αυτιών.
Τα μικρά κλαδιά τονώνουν το ανοσοποιητικό σύστημα, είναι αντιρρευματικά, αντιυπερτασικά και αναλγητικά. Το έγχυμα τους είναι χρήσιμο σε πόνους στις αρθρώσεις, σε οιδήματα και ρίχνει την πίεση.
Ο φλοιός της ρίζας είναι κατασταλτικός, διαλυτικός, διουρητικός, αποχρεμπτικός και αντιυπερτασικός. Το αφέψημα του βοηθά στο άσθμα.
Τα μαύρα μούρα τρώγονται για τον διαβήτη.
Πηγές:
