Λέγεται πως ο Αϊνστάιν είχε πει ότι «αν κάποτε οι μέλισσες εκλείψουν, το ανθρώπινο είδος δεν θα αργήσει να τις ακολουθήσει». Παρότι δεν μπορεί να αποδειχθεί αν ο μεγάλος φυσικός διατύπωσε πράγματι την παραπάνω φράση, το αξίωμα έχει μία βάση αλήθειας.
Η συμβολή των μελισσών στο περιβάλλον και στον άνθρωπο δεν περιορίζεται μόνο στα πολύ ωφέλιμα προϊόντα που παράγουν (μέλι, γύρη, βασιλικό πολτό κ.α.) αλλά επεκτείνεται και στην αναπαραγωγική διαδικασία των φυτών (επικονίαση). Με την επικονίαση των φυτών που επιτελούν λοιπόν, παίζουν έναν πρωταγωνιστικό ρόλο στην ισορροπία της βιοποικιλότητας του παγκόσμιου οικοσυστήματος. Αν εκλείψουν οι µέλισσες, θα διαταραχθεί η τροφική αλυσίδα, καθώς το 1/3 των πηγών διατροφής του ανθρώπου εξαρτάται άµεσα από τις δραστηριότητες των µελισσών. Αναφέρεται ότι η επικονίαση που συντελείται από τα έντομα γενικά, αντιστοιχεί στο 9,5% της παγκόσμιας γεωργικής παραγωγής. Αν αναλογιστεί κανείς ότι οι μέλισσες αποτελούν το 80% περίπου των επικονιαστικών εντόμων, τότε εύκολα καταλαβαίνουμε τη σημαντική προσφορά τους στο φυτικό και ζωικό περιβάλλον... Καθώς τα φυτά που αναπτύσσονται, αποτελούν τροφή για τα ζώα και τον άνθρωπο, παράγουν οξυγόνο, εμποδίζουν τη διάβρωση του εδάφους κτλ.
Πώς "επικονιάζουν" οι μέλισσες...
Οι μέλισσες έχουν ενεργότατο ρόλο στην γονιμοποίηση των φυτών, καθώς δρουν ως μηχανικοί μεταφορείς της γύρης. Τη σημαντική εποχή της ανθοφορίας, οι μέλισσες, προκειμένου να τραφούν, πλάθουν τη γύρη και την μεταφέρουν με τα πίσω πόδια τους στην κυψέλη.
Πετώντας από άνθος σε άνθος, μεταφέρουν ασυναίσθητα τη γύρη από τους ανθήρες των στημόνων στο στίγμα του ύπερου, με αποτέλεσμα τη γονιμοποίηση των φυτών. Χαρακτηριστικό είναι ότι βοηθούν στην επικονίαση του 60 με 70% των φυτικών ειδών. Η χρησιμότητα των μελισσών στην επικονίαση είναι μάλιστα και πολύ μεγαλύτερη από την παραγωγή μελιού, αφού μια μέτρια αποικία μελισσών υπολογίζεται ότι έχει 20 με 40 φορές μεγαλύτερη αξία για την επικονίαση που επιτελούν τα μελισσοσμήνη, παρά για την παραγωγή του μελιού.
Η φύση κρούει τον κώδωνα του κινδύνου… Ακούει κανείς;
Τη σημερινή εποχή, παρατηρείται μείωση του πληθυσμού των φυτών παγκοσμίως, με αποτέλεσμα ο επικονιαστικός ρόλος της μέλισσας να είναι πλέον ζωτικής σημασίας. Με την ταυτόχρονη μείωση των μελισσοσμηνών παγκοσμίως και ιδιαίτερα στις Η.Π.Α, η αύξηση των τιμών των προϊόντων κυψέλης αλλά και των γεωργικών προϊόντων, που έρχεται ως φυσικό επακόλουθο, θα ωχριά απέναντι στο πρόβλημα της μειωμένης επικονιαστικής δραστηριότητας. Κάτι που πρέπει να κάνει τους αρμόδιους φορείς παγκοσμίως να σκύψουν με υπευθυνότητα πάνω από το πρόβλημα. Ήδη σε πολλές χώρες, οι καλλιεργητές καταφεύγουν στην ενοικίαση μελισσιών, προκειμένου να πετύχουν ικανοποιητική επικονίαση και να αυξήσουν την παραγωγή τους, αφού:
α) οι μέλισσες επισκέπτονται πάνω από 300 είδη καλλιεργούμενων φυτών,
β) αναπτύσσονται σε μεγάλους πληθυσμούς, δραστήριους σε όλη σχεδόν τη διάρκεια του έτους,
γ) έχουν ανθική σταθερότητα, επικονιάζουν δηλαδή ένα είδος φυτού σε κάθε ταξίδι τους.
Το πρόβλημα, πέρα από οικονομικό είναι σαφώς και περιβαλλοντικό. Οι μέλισσες αποτελούν δείκτη περιβαλλοντικής ισορροπίας, καθώς δεν πλησιάζουν σε μολυσμένα μέρη. Το 2008, ο θάνατος μεγάλου αριθμού μελισσών σε Αμερική και Ευρώπη, για άγνωστη αιτία, προκάλεσε την ανησυχία των επιστημόνων. Οι συνέπειες της έκλειψης των μελισσών μπορεί να είναι εφάμιλλες μιας καθόλα αρνητικής αλυσιδωτής αντίδρασης, που θα έχει τον άνθρωπο ως τον τελικό και μοιραίο αποδέκτη. Ανησυχητικό, επίσης, είναι το φαινόμενο που, τις δύο τελευταίες δεκαετίες, μεγάλα ποσοστά πληθυσμών μελισσών εξαφανίζονται σε όλο τον κόσμο, χωρίς να μπορεί κάποιος με βεβαιότητα να κατονομάσει τις ακριβείς αιτίες…
Γιατί εξαφανίζονται;
Ευθύνονται τα φυτοφάρμακα;
Οι επιστήμονες κάνουν πολλές υποθέσεις. Εικάζουν ότι ο αφανισμός των μελισσών μπορεί να οφείλεται σε ακατάλληλα φυτοφάρμακα, επικίνδυνα λιπάσματα ή / και στη μόλυνση του περιβάλλοντος. Μετά μάλιστα από την πρόσφατη ανακάλυψη των γενετικών μυστικών της μελισσοπαραγωγού μέλισσας, ελπίζουν να κατανοήσουν καλύτερα το φαινόμενο.
Αυτό για το οποίο δε μιλούν καθόλου είναι οι εκπομπές τεχνητής μικροκυματικής ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας, η οποία είναι μεν αόρατη αλλά πολύ δραστική και βρίσκεται (ειδικά την τελευταία δεκαετία, οπότε και παρουσιάσθηκε το πρόβλημα της εξαφάνισης των μελισσών) παντού. (http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23174121)
Οι έρευνες του βιοφυσικού επιστήμονα στο Πανεπιστήμιο Αθηνών Δρα Δημήτρη Παναγόπουλου ήταν οι πρώτες (παγκοσμίως) που έδειξαν ότι η ακτινοβολία του κινητού τηλεφώνου καταστρέφει το DNA στα κύτταρα των εντόμων. Και για να συμβεί αυτό αρκούν λίγα λεπτά καθημερινής έκθεσης για μερικές μέρες…
Όπως δήλωσε στο Golden Magazine ο Δρ. Δημήτρης Παναγόπουλος:
«Σε σχετικά πειράματα που έχω πραγματοποιήσει με τους συνεργάτες μου – ήδη δημοσιευμένα τα τελευταία 8 χρόνια – προκύπτει ξεκάθαρα ότι η μικροκυματική ηλεκρομαγνητική ακτινοβολία, όπως αυτή των κινητών τηλεφώνων που τα τελευταία χρόνια κατακλύζει τον πλανήτη, μειώνει τον αριθμό των απογόνων των εντόμων, αφού καταστρέφει το DNA των αναπαραγωγικών τους κυττάρων, οπότε σαφώς οδηγούνται σε μείωση του πληθυσμού τους και (πιο μακροπρόθεσμα) ενδεχομένως στη μετάλλαξή τους. Και μιλώντας για μικροκυματική ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία εννοούμε αυτή που κατά κύριο λόγο παράγεται από τα δίκτυα κινητής τηλεφωνίας και γενικότερα τα ασύρματα δίκτυα (φορητά τηλέφωνα, ασύρματο internet κλπ.) αλλά και κεραίες ραδιοτηλεοπτικών σταθμών, ραντάρ, δορυφόρων κλπ. Είναι κάτι πολύ απλό και δε χρειάζεται να στραφούμε σε ερμηνείες του τύπου «οι μέλισσες δεν επιστρέφουν στις κυψέλες τους γιατί χάνουν το δρόμο εξαιτίας της ακτινοβολίας ή άλλων περιβαλλοντικών παραγόντων», όπως έχει ειπωθεί. Αυτά είναι πιο περίπλοκα σενάρια, που επίσης είναι πιθανά αλλά σε πολύ μικρότερο βαθμό. Αφού έχουμε ως δεδομένο την καταστροφή του DNA των αναπαραγωγικών τους κυττάρων, αυτό οδηγεί αναπόφευκτα στην εξολόθρευση του είδους».
Δυο κουβέντες για επίλογο...
Σαφώς κι άλλοι ειδικοί και μη, θα έχουν αναφέρει πολλά για το θέμα της εξαφάνισης των μελισσών. Η άποψη του Δόκτωρα πιο πάνω, περιλαμβάνει αρκετούς λόγους που θα μπορούσαν να ευθύνονται γι' αυτή την αλλαγή της φύσης. Ας αναλογιστούμε τι αναπνέουμε, τι τρώμε και πόσο το φυσικό μας περιβάλλον, προσπαθούμε να το κάνουμε τεχνητό με μέσα που ίσως και να ξέρουμε τι αντίκτυπο έχουν φέρει και θα φέρουν στο περιβάλλον μας. Η φύση μας προσφέρει απλόχερα τους "μηχανίσμους" της, και μεις θέλουμε "κι' άλλο... κι' άλλο". Απληστία; Ή βλακεία;
"Αχ έρμη μέλισσα, τι σου' μελλε να πάθεις με τους ανθρώπους που μπλεξες...".
Πηγές:
1. http://www.apocalypsejohn.com
2. http://www.melissokomia.com
4. http://www.mikresistories.net
