Μία απ’ τις πιο γνωστές φιγούρες κινουμένων σχεδίων είναι ο «Πινόκιο», ένα παιδί από ξύλο. Ο Πινόκιο είναι ο κεντρικός ήρωας του ομώνυμου ιταλικού παραμυθιού, μια ξύλινη κούκλα που έφτιαξε ο Τζεπέτο για να του κάνει παρέα στη μοναχική ζωή του. Το ξύλο από το οποίο φτιάχτηκε είναι η καρυδιά (Juglans regia). Οι φυσικές ιδιότητες της καρυδιάς εξασφαλίζουν έξοχα ξυλόγλυπτα και τορνευτά.
Από την αρχαία εποχή, τα παραμύθια ήταν αποδεκτά και αρεστά στους ανθρώπους και στα παιδιά. Στη σύγχρονη εποχή, κυριαρχούν τα κινούμενα σχέδια και τα εικονογραφημένα βιβλία τα οποία συνδυάζουν τη φύση είτε με ανθρώπους είτε με ζώα. Πρόκειται για συνεχόμενα σκίτσα τα οποία δημιουργούν την ψευδαίσθηση της κίνησης και έτσι, δημιουργούνται τα κινούμενα σχέδια ή αλλιώς παιδικά. Το παραμύθι γράφτηκε από τον Κάρλο Κολόντι που γεννήθηκε στη Φλωρεντία το 1826. Το πρωτότυπο γράφτηκε το 1883 και δεν πρόκειται για μια "παιδική" ιστορία. Είναι έργο βαθιά ειρωνικό και γι' αυτό, ο Ιταλός φιλόσοφος Μπενεντέτο Κρότσε επέμενε πως πρέπει να το διαβάσει όποιος θέλει να θεωρεί τον εαυτό του καλλιεργημένο άνθρωπο. Μεταφορικά, χρησιμοποιείται για να υποδηλώσει τον άνθρωπο που συνηθίζει να λέει ψέματα.
Ο Πινόκιο είναι ο κεντρικός ήρωας του ομώνυμου ιταλικού παραμυθιού, μια ξύλινη κούκλα που έφτιαξε ο Τζεπέτο για να του κάνει παρέα στη μοναχική ζωή του. Μια καλή νεράϊδα λυπήθηκε τον Τζεπέτο, έδωσε ζωή στην κούκλα και έτσι, ο Πινόκιο έγινε πραγματικό αγόρι. Χαρακτηριστικό του παραμυθιού είναι πως κάθε φορά που ο Πινόκιο έλεγε ψέμματα, μεγάλωνε η μύτη του. O Πινόκιο είναι ένας ξύλινος κούκλος που, από τη στιγμή της γέννησής του, φανερώνει την ξεχωριστή προσωπικότητά του: είναι ταυτόχρονα ώριμος και ανώριμος, πονηρός και αφελής, μικρόψυχος και μεγαλόψυχος, δραστήριος και τεμπέλης ― παρά το ξύλινο σκαρί του είναι ένα παιδί που ζει και ονειρεύεται σαν τόσα άλλα. Γύρω του ένας κόσμος μεγαλώνει, ένας κόσμος συχνά άδικος, όπου ο Πινόκιο θα ζήσει τις δικές του συναρπαστικές περιπέτειες: θα γνωρίσει μια σειρά από αξέχαστα πρόσωπα, θα δει τη μύτη του να μεγαλώνει κάθε φορά που λέει ψέματα, θα αναγκαστεί να χωρίσει από τα πιο αγαπημένα του πρόσωπα, θα μεταμορφωθεί σε γάιδαρο ή σε σκυλί, θα κινδυνέψει να σκοτωθεί από τα χέρια ψεύτικων φίλων, θα μάθει να επιβιώνει σε κάθε κατάσταση, ακόμα και στην κοιλιά ενός θαλάσσιου κήτους!
Το ξύλο απ’ το οποίο φτιάχτηκε ο Πινόκιο είναι η καρυδιά. Πιθανότατα, το είδος καρυδιάς που χρησιμοποιήθηκε είναι η Juglans regia γιατί, όπως αναφέρουν οι Strid & Tan (1997), αυτό είναι το είδος καρυδιάς που εμφανίζεται στην Ιταλία. Η καρυδιά ανήκει στα διασπορόπορα πλατύφυλλα και συγκεκριμένα στα μεσόπορα πλατύφυλλα, δηλαδή με πόρους μετρίου μεγέθους, διακριτούς με γυμνό οφθαλμό. Χαρακτηρίζεται ως ημιδιασπορόπορο ή ημιδακτυλιόπορο, με μεγαλύτερα αγγεία στην αρχή του αυξητικού δακτυλίου. Το ξύλο της καρυδιάς κατεργάζεται εύκολα τόσο με χειροκίνητα εργαλεία, όσο και με μηχανές. Χαρακτηρίζεται ως εύκολο στην κοπή και εμφανίζει την τυπική συμπεριφορά των ημί-σκληρων ξύλων. Ίσως για αυτό ο Τζεπέτο χρησιμοποίησε αυτό το είδος ξύλου.
Ξηραίνεται μάλλον αργά, χωρίς ιδιαίτερα προβλήματα. Η διάρκεια της φυσικής ξήρανσης, ανάλογα με το πάχος των πριστών κυμαίνεται από 3 έως 12 μήνες. Για ξυλεία πάχους 2,5 cm, η φυσική ξήρανση, από κατάσταση χλωρή σε περιεχόμενη υγρασία 20%, διαρκεί 70 έως 200 ημέρες. Αυτό έρχεται σε αντίθεση με την πραγματικότητα, γιατί ο Πινόκιο πήρε αμέσως ζωή πράγμα που διορθώνεται άμεσα με τη βοήθεια της νεράιδας. Το ξηραμένο, όμως, ξύλο παρουσιάζει μέτρια αντίσταση κατά την κοπή του και δημιουργεί μέτρια φθορά στα μηχανικά και χειροκίνητα κοπτικά εργαλεία. Δεν παρουσιάζει προβλήματα στη λείανση και δίνει καλές λείες επιφάνειες, αλλά χρειάζεται προσοχή διότι οι ίνες του ξύλου δεν έχουν την ίδια κατεύθυνση. Συγκολλάται καλά και παρουσιάζει καλή συμπεριφορά σε κόλλες. Παρουσιάζει άριστη συμπεριφορά σε διάτρηση και συγκρατεί καλά μεταλλικά καρφιά, βίδες κτλ.
Οι φυσικές ιδιότητες της καρυδιάς είναι αυτές που μπορεί να ώθησαν τον Τζεπέτο σε αυτή την επιλογή. Μεταχρωματισμοί εμφανίζονται όταν υγρό ξύλο έρχεται σε επαφή με σιδερένια αντικείμενα. Η λεπτή του υφή καθώς και η σκληρότητα που έχει το ξύλο καρυδιάς είναι οι κυριότεροι παράγοντες που του εξασφαλίζουν έξοχα ξυλόγλυπτα και τορνευτά. Τα βερνίκια εφαρμόζονται εύκολα με αποτέλεσμα να δημιουργούνται επιφάνειες τέλειας όψης. Σαν έξοχος γλύπτης ο Τσεπέτο ήθελε να φτιάξει μια κούκλα που θα του κάνει παρέα, αλλά να είναι εύκολη η κατασκευή της. Χάρη στα χαρακτηριστικά της καρυδιάς, κατάφερε να φτιάξει μια ξύλινη κούκλα που ήταν πανομοιότυπη με μικρό παιδάκι.
Πηγές:
1. http://www.secomohacer.com/
2. http://pumabydesign001.files.wordpress.com/
3. Μπίρης 1935, Cividini 1991
4. Τσουμής 1978, Schweingruber 1990, Βουλγαρίδης 2000
5. Ρουσσόδημος 1998, Woods of the world 1998
6. Wagenfuehr & Schreiber 1974
7. Becchi 2000
8. Κακαράς 2000
