Η ταινία Koyaanisqatsi, το ντεμπούτο του Godfrey Reggio σαν σκηνοθέτη και παραγωγού, είναι η πρώτη από την τριλογία Qatsi. Ακολουθήθηκε από τις ταινίες Powaqqatsi («Ζωή σε μεταμόρφωση») και Naqoyqatsi («Ζωή σαν πόλεμος»). Ο τίτλος της ταινίας σημαίνει «Ζωή χωρίς ισορροπία» και γυρίστηκε από το 1975 μέχρι το 1982. Η ταινία αυτή είναι μια αποκαλυπτική όψη της σύγκρουσης δύο διαφορετικών κόσμων – της αστικής ζωής με την ανεπτυγμένη τεχνολογία ενάντια στο περιβάλλον. Ο Philip Glass συνέθεσε την μουσική της ταινίας και η εικονοληψία έγινε από τον Ron Fricke.
Η ταινία αποτελείται κυρίως από πλάνα πόλεων και φυσικών τοπίων στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής. Δεν υπάρχει διάλογος, αφήγηση, και ηθοποιοί. Ο τόνος του κάθε μέρους της ταινίας καθορίζεται από το συνδυασμό των εικόνων και της μουσικής.
Η ταινία αυτή προσπαθεί να αποκαλύψει την ομορφιά του τέρατος! Συνήθως, αντιλαμβανόμαστε τον κόσμο μας, τον τρόπο ζωής μας, σαν κάτι όμορφο επειδή δεν υπάρχει τίποτα άλλο για να αντιληφθούμε κάτι διαφορετικό. Εάν κάποιος ζει σε αυτό τον κόσμο, τον κόσμο της παγκοσμιοποίησης και της υψηλής τεχνολογίας, το μόνο που μπορεί να δει είναι ένα στρώμα εμπορευμάτων στοιβαγμένα το ένα πάνω στο άλλο. Στον κόσμο μας, το «πρωτότυπο» είναι ο πολλαπλασιασμός του τυποποιημένου. Τα αντίγραφα είναι τα αντίγραφα των αντιγράφων. Φαίνεται να μην υπάρχει δυνατότητα να δει κανείς πέρα από αυτό, να δει δηλαδή ότι έχουμε εγκλωβίσει τους εαυτούς μας σε ένα τεχνητό περιβάλλον το οποίο έχει αντικαταστήσει σε εξαιρετικό βαθμό το πρωτότυπο, δηλαδή την ίδια τη φύση. Δεν ζούμε κοντά στη φύση πλέον, ζούμε από πάνω της, μακριά από αυτό που ήταν κάποτε. Η φύση έχει γίνει ο πόρος για να κρατάμε ζωντανή αυτή την τεχνητή ή τη νέα φύση που ζούμε τώρα.
Η ταινία Koyaanisqatsi δεν παρουσιάζει κάτι συγκεκριμένο ούτε έχει κάποια συγκεκριμένη σημασία ή αξία. Άλλωστε, είναι ένα αντικείμενο σε κινούμενο χρόνο, η σημασία του οποίου εναποτίθεται στον θεατή. Η τέχνη δεν έχει ενδογενή σημασία. Αυτή είναι η δύναμή της, το μυστήριο της και, κατά συνέπεια, η γοητεία της. Η τέχνη είναι ελεύθερη. Διεγείρει τον θεατή να βρει το δικό του νόημα, τη δική του αξία. Έτσι, ο ρόλος αυτής της ταινίας είναι να προκαλέσει, να γεννήσει ερωτήματα που μόνο το κοινό μπορεί να απαντήσει. Αυτή είναι η μεγαλύτερη αξία οποιασδήποτε καλλιτεχνικής δουλειάς, όχι το προκαθορισμένο από το δημιουργό νόημα αλλά το νόημα που προέρχεται από την εμπειρία του θεατή. Αυτό που ενδιαφέρει τον δημιουργό είναι ο θεατής και όχι το νόημα. Αν το νόημα είναι αυτό που ενδιαφέρει το δημιουργό, τότε η μορφή που θα αποδώσει την τέχνη του είναι η προπαγάνδα και η διαφήμιση. Όσον αφορά την τέχνη, λοιπόν, το νόημα του Koyaanisqatsi είναι οτιδήποτε μπορεί να βγάλει κανείς μέσα από αυτή την ταινία. Αυτή είναι η δύναμή της… Παρακολουθήστε την.
Πηγές:
